We mochten ons dit weekend verheugen op de dood van de voormalige Argentijnse dictator Jorge Videla. Videla, telg uit een militair geslacht en diepgelovig katholiek, die in een zeldzaam interview zei dat het enige dat hij mistte toen hij onder huisarrest stond het feit was dat hij niet naar de mis kon gaan.
Plaats en uur van begrafenis zijn voorlopig geheim. De optie dat hij vanuit een vliegtuig in de oceaan zou worden gesmeten blijkt niet aan de orde van de dag. Wat ik persoonlijk betreur.
Van 1976 tot 1983 heerste een verwoestende militaire dictatuur in Argentinië. Verkiezingen werden illegaal verklaard. Directies van onderwijsinstellingen en bedrijven werden aangemoedigd om ‘subversieven’ te verklikken. Politieke partijen en vakbonden werden verboden. De dictatuur trachtte alle opposanten te elimineren via intimidatie, marteling en moord. Leraars, journalisten, studenten, huisvrouwen, intellectuenen en vakbondsleden werden geviseerd en geconfronteerd met een bloedige repressie. Zoals in andere Latijns-Amerikaanse landen, werd de dreiging van het communisme en de gewapende guerrillabewegingen gebruikt als verontschuldiging voor de dictatuur. Honderden geheime martelkampen en gevangenissen werden gebouwd. Duizenden doden werden in massagraven gedumpt of, vaak nog levend, vanuit vliegtuigen in de Atlantische Oceaan gegooid. Vijfhonderd baby’s van vermoorde opposanten werden gestolen en weggegeven aan de families van de folteraars en hun achterban. Huizen en bezittingen, tientallen miljoenen dollars waard, werden als buit verdeeld onder de actoren van de nachtmerrie.
Dertigduizend mensen werden vermoord in de Argentijnse repressie.
In een interview met de Engelse journalist Christopher Hitchens, eind jaren 70, toen de repressie in volle gang was, zie Videla: ‘We consider it a great crime to work against the Western and Christian style of life: it is not just the bomber but the ideologist who is the danger.’
De journalist Jacobo Timerman, voormalig redacteur van de krant La Opinión, hoorde, terwijl hij afgezonderd in een clandestiene detentiecentrum vastzat het als volgt van een van zijn ontvoerders: "Argentina tiene tres enemigos principales: Karl Marx, porque intentó destruir el concepto cristiano de la sociedad; Sigmund Freud, porque intentó destruir el concepto cristiano de la familia y Albert Einstein, porque intentó destruir el concepto cristiano del tiempo y el espacio".
Vrij vertaald geeft dit: "Argentinië heeft drie vijanden: Karl Marx, omdat hij probeerde het christelijke concept van de maatschappij te vernietigen, Sigmund Freud, omdat hij probeerde het christelijke concept van de familie te vernietigen en Albert Einstein omdat hij probeerde het christelijke concept van tijd en ruimte te vernietigen."
Vergeten we echter ook niet de medeplichtigheid van de Verenigde Staten, zoals iedereen weet, de plek op de wereld waar ‘freedom’ en ‘democracy’ hun stek hebben.
Er bestaat geen twijfel over dat de Verenigde Staten de coup ‘begrepen’ en steunden Je had enerzijds de publieke ‘bekommernis’ en anderzijds de niet-publieke steun. Uit documenten die in 2003 vrijgegeven werden uit het Amerikaanse National Security Archive blijkt de dubbele moraal.
In oktober 1976, een half jaar na de militaire coup, bezocht de Argentijnse minister van Buitenlandse Zaken, Admiraal Cesar Augusto Guzzetti de VS en had er een gesprek met Kissinger Op dat moment dacht het Amerikaanse Congres erover om sancties tegen de Argentijnse junta te nemen wegens wijdverspreide meldingen van schendingen van de mensenrechten.
De vrijgegeven memo’s zijn in tegenspraak met de officiële lijn gegeven door staatssecretaris van Buitenlandse Zaken Harry Schlaudeman naar aanleiding van klachten van de Amerikaanse ambassadeur in Buenos Aires. Volgens deze laatste was Guzzetti "euforisch" teruggekeerd en "ervan overtuigd dat er geen echt probleem was met de regering van de Verenigste Staten" over mensenrechten. Schlaudeman telegrafeerde, "Guz;.Etti [sic] heeft alleen gehoord wat hij wilde horen".
Dat er niets mis was met zijn gehoor blijkt echter uit het woordelijk verslag in het in 2003 vrijgegeven document. Minister van Buitenlandse Zaken Kissinger had hem immers verteld: "Look, our basic attitude is that we would like you to succeed. I have an old-fashioned view that friends ought to be supported. What is not understood in the United States is that you have a civil war. We read about human rights problems but not the context. The quicker you succeed the better… The human rights problem is a growing one. Your Ambassador can apprise you. We want a stable situation. We won't cause you unnecessary difficulties. If you can finish before Congress gets back, the better. Whatever freedoms you could restore would help."
Vrij vertaald klinkt dit zo: "Kijk, onze basishouding is dat we zouden willen dat U slaagt. Ik heb een ouderwetse opvatting dat vrienden ondersteund moeten worden. Wat in de VS niet begrepen wordt is dat jullie in een burgeroorlog zitten. We horen over problemen met de mensenrechten, maar niet over de context. Hoe sneller jullie slagen hoe beter ... het probleem van de mensenrechten groeit. Jullie ambassadeur kan jullie informeren. Wij willen een. stabiele situatie. We zullen het jullie niet onnodig moeilijk maken. Des te beter als jullie het kunnen afmaken voordat het Congres terugkomt. Welke vrijheden jullie ook herstellen, ze kunnen helpen".
Trouwens, maar dit natuurlijk geheel terzijde, het Intrepid Sea, Air en Space Museum van New York is van plan om diezelfde Henry Kissinger nu donderdag 23 mei een prijs toe te kennen voor de "verdediging van vrijheid en democratie". Kan hij op zijn schouw zetten naast de Nobelprijs voor de Vrede die hij in 1973 al won.