Roet, belastingen en milieu

Enkele dagen terug stond in de krant een berichtje over een fiscale aftrek van EUR 150 bij aankoop van een wagen uitgerust met een dieselmotor. Binnen 10 dagen begint het autosalon in Brussel. Zoals iedereen weet is dat ieder jaar niet alleen een orgasme-moment voor auto-freaks maar ook het moment waarop veel mensen wachten om zich een nieuwe wagen aan te schaffen. En toch, opzoekingswerk via het internet hebben mij nergens iets nieuws over die maartregel geleerd. Niet op de speciaal opgerichte site www.zuinigewagen.be, niet in het Staatsblad, niet op de site van Febiac, noch op die van de VAB, noch op één of andere site van het Ministerie van Leefmilieu, Volksgezondheid, etc...

Meer dan 50% van de in België verkochte nieuwe wagens zijn diesels. Ieder jaar sterven er steeds meer mensen door het fijn stof in de lucht en dieselbrandstof is nu net een van de grootste boosdoeners in de productie van fijn stof. Een schuchtere maatregel die absoluut een belachelijk onvoldoende haalt op de schaal van efficiëntie wordt dan ook nog verzwegen.

Belachelijk onvoldoende omdat de maatregel (nog steeds volgens datzelfde persartikel) slechts geldt voor dieselvoertuigen met een CO² uitstoot van minder dan 130 gr/km.
Het komt er dus op neer dat wie één van de 'zuiverste' dieselwagens koopt een belastingvoordeel krijgt van EUR 150 en diegenen die dat niet doen niet en dus verder ook niet gestimuleerd worden om een minder vervuilende wagen te kopen. Is het de bedoeling om met die maatregel weer een paar kinderstapjes te zetten naar minder vervuiling of is het slechts een cosmetische geste en mag die maatregel niet teveel kosten aan de schatkist?

Cijfers leren me dat op de Belgische automarkt 231 modellen (in 2767 verschillende versies) aangedreven door dieselmotoren worden verkocht. Slechts 50 modellen dieselauto's stoten minder dan 130 gr/km CO² uit.
Van die 50 zijn dan nog maar 15 (491 versies) standaard uitgerust met een roetfilter. Op weer 5 andere modellen (28 versies) met minder uitstoot dan 130 gr/km CO² kan een 'bewuste koper' een roetfilter als optie laten installeren. Als die dat dan doet kost hem dat gemiddeld 553 EUR of, met de premie afgetrokken, 403 EUR.

Samengevat komt het erop neer dat de aankoop van slechts 519 versies van de 2767 of minder dan 20% van het dieselaanbod op de markt in aanmerking komt voor die ro(e)tpremie van 150 EUR .
Welk effect mogen me voorspellen? Zonder voorspellingen uit het koffiedik te willen opmaken: zeer miniem.

Mag ik enkele maatregelen voorstellen die wel effect kunnen hebben?

• In plaats van 150 EUR roetpremie op slechts een beperkt aandeel van de automarkt had een maatregel uit Duitsland (in voege sinds 1 januari 2006) integraal kunnen overgenomen worden. Sinds die datum betaalt men er op ieder dieselvoertuig (nieuw en tweedehands) uitgerust met een roetfilter 330 EUR minder rijtaks per jaar. Tegelijkertijd betalen dieselvoertuigen zonder roetfilter 20 EUR meer rijbelasting. Het gevolg is dat in Duitsland nieuwe dieselauto's alleen nog aangeboden worden met een standaard gemonteerde roetfilter en dat dieselvoertuigen zonder roetfilter meer rijbelasting betalen dan auto's op benzine.
• Verplicht een boordcomputer (met de functies gemiddeld verbruik, verbruik op het ogenblik zelf, gemiddelde snelheid en actieradius) in alle nieuwe auto's. Als je je verbruik permanent kan aflezen verschiet je meer dan eens.
• Verplicht verder ook een digitaal apparaat voor bandenspanningscontrole in alle nieuwe auto's. Banden met de juiste spanning besparen aanzienlijk op het verbruik.
• Maak (binnen een termijn van 24 maanden) een start/stop functie verplicht voor iedere auto. Deze functie doet de motor stoppen als het voertuig stilstaat. Wanneer dan terug gas gegeven wordt start de motor weer vanzelf. Een voorwaar nuttig instrument dat veel lawaai en vervuiling, o.a. aan de verkeerslichten, zal besparen.
• Verbied de verkoop en installatie van alternatieve (sport)uitlaten. Stel dat de uitlaten verplicht conform moeten zijn aan de gegevens van de origineel door het merk geplaatste uitlaat. Veel geluidshinder minder en vermits het optrekken toch geen verhoopt VROOOOAAR-effect meer met zich meebrengt is het niet meer echt nodig om op 2 seconden aan 100 km per uur te zitten.
• De gemiddeld CO² uitstoot van alle in België aangeboden nieuwe auto's is 183 gr/km. Hef een extra vervuilingsbelasting van 1500 EUR per jaar op alle auto's vanaf 125% boven dat gemiddelde (dus vanaf 230 gr/km). De verkoop van die auto's zal sterk inkrimpen waardoor het gemiddelde zal zakken. In de meest ideale situatie (niemand koopt nog een dergelijke wagen) zakt het gemiddelde CO² verbruik van alle in België aangeboden nieuwe auto's onmiddelijk naar 167 gr/km. Ieder jaar doet men 5% van de bovengrens (230 gr/km) af.
• De uitstoot van voertuigen gebruikt door alle regeringen, provincies, gemeenten, openbare instellingen, parastatalen, gesubsidieerde instellingen, enz... moet verplicht minder dan 183 gr/km CO² zijn. Bovendien moeten de wagens, indien uitgerust met een dieselmotor verplicht met een roetfilter uitgerust zijn. Dieselauto's die reeds in gebruik zijn door bovenstaande instanties moeten verplicht uitgerust worden met een roetfilter in nabouw.
• Alle vrachtwagens, bussen en bestelwagens (nieuwe en reeds gebruikte) moeten verplicht uitgerust worden met roetfilters. Vermits deze categorie voertuigen voor 99% in handen zijn van bedrijven kunnen ze die investering via de BTW en de belastingen recupereren.
  

Ik geef toe dat aangezien het gisteren 1 januari 2007 was deze datum niet meer haalbaar is. Maar vermits er nog 363 dagen te gaan zijn voor 1 januari 2008 dacht ik dat die datum wel perspectieven biedt. Zeker indien dergelijke maatregelen opgenomen worden in de verkiezingsprogramma's en dan vooral als breekpunt voor een toekomstige regeerakkoord.

Maar we maken ons geen illusies.