De 12 regels van journalistieke onafhankelijkheid over het Midden-Oosten

Ze komen regelmatig terug, zo jaar na jaar, maar worden nog steeds toegepast naar de letter: De twaalf regels van de journalistiek ‘onafhankelijkheid’ over het Midden-Oosten:

Regel nr. 1: In het Midden-Oosten zijn het altijd de Arabieren die het eerst aanvallen en het is altijd Israël dat zich verdedigt. Dat heet dan ‘represailles’.

Regel nr. 2: De Arabieren, Palestijnen of Libanezen hebben niet het recht om burgers van de andere kant te doden. Dat heet dan ‘terrorisme’.

Regel nr. 3: Israël heeft wel het recht om Arabische burgers te doden. Dat heet dan ‘zelfverdediging’.

Regel nr. 4: Wanneer Israël teveel burgers doodt, pleiten de Westerse mogendheden voor terughoudendheid. Dat heet dan ‘de reactie van de internationale gemeenschap’.

Regel nr. 5: De Palestijnen en de Libanezen hebben het recht niet om Israëlische soldaten gevangen te nemen, zelfs als hun aantal niet meer is dan drie soldaten. Dat heet dan ‘ontvoering’.

Regel nr. 6: De Israëli's hebben het recht om zo veel Palestijnen gevangen te houden als ze willen (tot op heden ongeveer 10 000 gevangenen waaronder bijna 300 kinderen). Er is geen limiet en er is geen behoefte aan enig bewijs van de schuld van de ontvoerden. Laat gewoon het magische woord ‘terrorist’ vallen.

Regel nr. 7: Als je zegt ‘Hezbollah’, voeg er dan altijd de zinsnede ‘gesteund door Syrië en Iran’ aan toe.

Regel nr. 8: Als je zegt ‘Israël’, voeg er dan nooit de zinsnede ‘gesteund door de Verenigde Staten en Europa’aan toe. Men zou kunnen denken dat het een ongelijke strijd is.

Regel nr. 9: Spreek nooit over ‘bezette gebieden’, zegt alleen ‘gebieden’, Spreek ook niet over schendingen van VN-resoluties, of van het internationaal recht, of de Conventies van Genève. Dit kan de kijker en luisteraar verstoren.

Regel nr. 10: Zeg niet ‘Israëlische leger’, gebruik eerder de bijnaam ‘Tsahal’. Je klinkt dar meer als een expert.

Regel nr. 11: Israeli's spreken beter Engels dan Arabieren. Dit is waarom we hen en hun supporters, zo vaak mogelijk laten spreken. Zo kunnen ze beter de bovenstaande regels (1 tot 10) uitleggen. Dat heet journalistieke neutraliteit.

Regel nr. 12: Als je niet akkoord gaat met deze regels, of als je vindt dat ze een partij tegenover de andere partij begunstigen in het conflict, dan ben je een ‘gevaarlijke antisemiet’.

Afghaanse mop

George Bush, Nicolas Sarkozy en Hamed Karzia, presidenten van respectievelijk de Verenigde Staten, Frankrijk en Afghanistan sterven en gaan (uiteraard) naar de hel.
Wanneer de duivel ze ziet aankomen en hun bedrukte gezicht opmerkt, vraagt hij: 'wat is er, waarom zijn jullie zo ongelukkig?"

Bush zegt "Ik ben zo snel vertrokken uit de VS dat ik geen tijd heb gehad om afscheid te nemen van mijn familie. Ik wou dat ik Texas kon bellen".
De duivel geeft hem een telefoon, Bush belt met zijn familie en geeft nog wat instructies aan Condoleeza Rice... Nadat hij opgehangen heeft geeft de duivel hem een rekening van 2 miljoen dollar. Bush schrikt: "Wat? 2 miljoen dollar? Ik heb maar een 10-tal minuten gebeld!"
De duivel antwoordt: "Ja maar ge zit in de hel man, dat is geen plaatselijke oproep hoor!"

Sarkozy zegt dan aan de duivel: "Als hij naar de VS kan bellen, dan moet ik ook naar Frankrijk mogen bellen". En zo gebeurt. Na het beëindigen van zijn gesprek met zijn Carlita vraagt de duivel 3 miljoen euro. "Wat, drie miljoen euro," zegt Sarkozy, "ik heb maar een kwartiertje gebeld!"
Ja, maar vanuit de hel..." zegt de duivel.

Dan vraagt Karzai ook om te mogen bellen naar Afghanistan. Hij begint te spreken en stopt pas na 5 uur. Dan vraagt hij aan de duivel: "En ik, hoeveel moet ik?"
"5 afghanis", zegt de duivel.
"Maar 5 afghanis voor 5 uren?" protesteren Bush en Sarkozy.
"Ja, kijk... dat is een zonaal gesprek hé!" zegt de duivel.

Onafhankelijke en gedegen journalistieke activiteit is uitzondering op de regel

Via de mededelingen van de Vlaamse regering verneem ik dat sinds 1998 de Vlaamse steun aan de geschreven perssector gericht is op het behoud van goed uitgebouwde, kwaliteitsvolle en autonome redactieteams.
Sorry hoor, maar het cursief staat zo in de persmededeling van die Vlaamse regering.

Naar mijn mening is die subsidie haar doel wel erg ver voorbijgeschoten. Vandaag staan de onheilstijdingen binnen de geschreven pers (Corelio (-60 jobs), De Persgroep (26 van de 92 jobs bij De Morgen), Concentra ontslaat niemand, maar snoeit in de budgetten) in het nieuws (gemakkelijk als je zelf bepaalt wat nieuws is natuurlijk) omdat daar nu net die goed uitgebouwde, kwaliteitsvolle en autonome redactieteams vermassacreerd worden.

Dat is echter wel al veel langer aan de gang. Lees er het artikel 'Als het niet in de krant staat, vindt u het waarschijnlijk nergens' in mediakritiek.be maar even op na.
Hierin wordt ingegaan op een onderzoek door de Universiteit van Cardiff waaruit blijkt dat "zowat 60% van wat u in uw krant leest integraal afkomstig is van persagentschappen en PR-bureaus, nog eens 20% is dat gedeeltelijk. Omdat de bronnen van 8% van de berichtgeving moeilijk te achterhalen valt, betekent dit dat amper 12% van de artikels die u in uw krant leest afkomstig zijn van de hand van een journalist die bij die krant werkt." De konsekwentie daarvan is natuurlijk dat "de meest gerespecteerde media recycleren dus dagelijks en aan de lopende band ongecontroleerd materiaal dat hen wordt aangeleverd uit tweede hand. (...) Uit de slotconclusie blijkt dat 70% van de artikels die door persagentschappen en PR-bureaus werden aangeleverd door de kranten niet op feiten worden gecontroleerd (wat niet betekent dat ze niet juist zijn, we weten het gewoon niet) en dat bij amper 12% van de artikels de feiten meer dan eens worden gecheckt."
Het besluit is dan ook dat ‘onafhankelijke en gedegen journalistieke activiteit in de onderzochte media de uitzondering eerder dan de regel is'.
Het onderzoek betrof natuurlijk de Britse -zogenaamde- kwaliteitspers maar het kan zeker ook als leidraad dienen voor wat er in België gebeurt.

Zoals ik enkele dagen geleden al schreef lijkt het het eerder dat de som van 1 miljoen euro en, sinds de subsidie in 1996 werd ingevoerd, in totaal 11.200.000 euro (voor de oud-belgen onder ons 451 miljoen belgische franken) eigenlijk vooral dienen als subsidie voor de dividenden van de aandeelhouders.

Maar met de slogan 'wat we zelf doen doen we beter' houdt het daar natuurlijk niet bij op.
Terzelfdertijd laat de Vlaamse regering immers weten dat ze ook nog 500.000 euro veil heeft voor de ondertiteling van het journaal van 19.00 uur van de VMMA, beter gekend als VTM. En dat deed ze ook al in 2007. Dus samen ook weer 1 miljoen euro. Niet dat ik het die doven en slechthorenden niet gun (alhoewel, ze zouden beter niet weten wat daar soms als nieuws wordt verkocht) maar is VMMA geen privé-bedrijf in handen van dezelfde mediagroepen die ook al subsidies opstrijken voor hun geschreven pers?

Van de oorspronkelijke 9 negertjes die elk een aandeel van 11.9% van VTM in handen hadden bij de oprichting ervan in 1989 blijven er nu nog 2 over in de VMMA (VTM veranderde haar naam eind '98):

• De Persgroep van Van Thillo - met een splinternieuwe drukkerij in Lokeren - die zijn omzet vorig jaar met 8 pct heeft kunnen opvoeren tot 505,9 miljoen euro terwijl de geconsolideerde winst met 67 pct toenam tot 34,1 miljoen.
  
• De mediagroep Roularta - ook al met een nieuwe drukkerij in Roeselare - waarvan de omzet het afgelopen jaar met 25 procent steeg tot 766,8 miljoen euro en een nettowinst van 15,9 miljoen euro.

En toch vertellen ze ons dat het geen vette jaren zijn tegenwoordig, de aandeelhouders zullen met kerstmis hun kaviaar misschien door lompviseieren en hun champagne door cava moeten vervangen met de hoop dat hun persgroepen in 2009 weer veel overnames kunnen doen zodat de omzet en de winst wel groeit. Want daar hangt natuurlijk de klepel.

Die doven en slechthorenden kunnen hen gestolen worden, net als die goed uitgebouwde, kwaliteitsvolle en autonome redactieteams trouwens. Daar hebben ze geen geld voor veil. Als de doven en slechthorenden per sé het nieuws willen kunnen volgen dan moet de overheid dat maar betalen. En die goed uitgebouwde, kwaliteitsvolle en autonome redactieteams, als de overheid daarvoor wil betalen dan houden ze die schijn wel even op. Zij hebben immers hun geld nodig voor de uitbreiding van hun macht.

In Vlaanderen zijn er vier grote persgroepen: Concentra, Corelio, de Persgroep en Roularta Media Group.

• De Persgroep wil nog meer uitbreiden in Nederland waar het sinds 2003 eigenaar is van 'Het Parool' en het radiostation 'Q-music' (ja ook in Nederland). 'Het Parool' lijkt wel een vetpot te worden voor de Persgroep. In 2007 maakte het een nettowinst 2,3 miljoen euro, na 1,7 miljoen in 2006 en 0,4 in 2005. Enkele dagen geleden raakte bekend dat de overname van de Nederlandse krantenuitgever 'AD Nieuwsmedia' 'heel dicht bij' is. AD Nieuwsmedia bevat naast het populaire 'Algemeen Dagblad' ook een ganse reeks regionale kranten.
  
  
• Concentra (jaaromzet 2007 210 miljoen, een toename van 4.8% t.o.v. het jaar 2006, nettowinst 5,8 miljoen euro) verwierf in juni 2008 een meerderheidsbelang van 51% in het Nederlandse 'TV Limburg' in Sittard nadat het in maart ook al de weekbladengroep van 'De Trompetter' overnam van de 'Media Groep Limburg'. De Nederlandse verovering werd dit jaar afgerond met de negen huis-aan-huis-kranten en zes speciale edities van Typische Uitgaven. In België kocht het een minderheidsdeelname in Aslpage.be , een 'online community' zoals dat heet waar jongeren hun vrienden ontmoeten. De website is een van de 50 grootste sites in België volgens de CIM.
  
  
• De omzet van Corelio nam in 2007 toe tot 376,5 miljoen (+2%) maar het boekte vorig jaar met 'slechts' 6,4 miljoen minder winst dan de 9,7 miljoen van 2006. De winstdaling komt onder meer door hogere afschrijvingen van de investeringen in de nieuwe... drukkerij. Met in 2008 de overname van de heatset-rotatiedrukkerij Nevada-Nimifi in Anderlecht is het wel met afstand de grootste drukkerij van België geworden. Corelio wil nu vooral verder groeien in de tijdschriftensector in Frankrijk.
  
  
• In 2008 kocht en verkocht Roularta en verkreeg in België 50% in Travelmedia NV , 100% in Het Gouden Blad bvba, 50% in CTR Media NV. In het buitenland richtte het Tvoj Magazin (Steps City Magazine) in Kroatië en City Magazine Roularta d.o.o in Servië op. Verder verwierf het in Duitsland ook 50% in JM Sailer Verlag GmbH, 25% in Living & More Verlag GmbH, 50% van de bedrijfstak van de tijdschriftendivisie van Verlagsgruppe Weltbild en een bijkomende 25% in Bayard Media GmbH.
  Kortom, zoals ze het zelf stellen in hun persbericht van 17 november: "Roularta is waakzaam en werkt verder aan kostenbesparende maatregelen".
  

Verder benadrukte Kris Peeters zich ook niet te willen bemoeien met individuele herstructureringen.
Wat een geruststelling.

Arme media

Ik vind het erg wat er gebeurt met De Morgen en De Standaard maar toch voel ik geen greintje sympathie voor die journalisten.

Jarenlang hebben ze gegeten uit de hand van hun bazen, zich in slaap laten wiegen, zijn ze langzaamaan van koers veranderd en de belangen van hun bazen gaan verdedigen in plaats van de algemene belangen.
Hebben ze geschimpt op de weerstand tegen het generatiepact, de vakbonden als oubollig afgedaan, een forum gegeven aan een separatist als Bart de Wever en een populist als Dedecker zitten opvrijen.

Het buitenlands nieuws was dan bovendien nog vaker en vaker een af/overschrijven van de berichten van de grote persbureau's. Lode Delputte van de Morgen bijvoorbeeld over Zuid-Amerika omdat het ook zijn eigen mening is en hij die niet kan wegsteken. Een tuttebel als Barones Doornaert die alles wat enigzins anders denkt afmaakt in haar strontcolumn, de Navo verdedigt, Bush verdedigt kortom behept is met de Groot-Atlantische gedachte en die nooit weerwoord krijgt. Als je weerwoord wil hebben wordt het gewoon niet gepubliceerd in de 'kwaliteitsgazet'.

Gisterenavond in bed las ik in de laatste hit op thrillergebied (Stieg Larson - Mannen die vrouwen haten - De Millenium Trilogie) het volgende:
"Mikael Blomkvist was van mening dat het de taak van de financiële verslaggevers was om de financiële boys, die rentecrisissen creëerden en in de wirwar van waanzinnige internetbedrijven speculeerden met het kapitaal van kleine spaarders, te screenen en bekend te maken. Hij vond dat de journalistieke opdracht eigenlijk was om de captains of industry met dezelfde onbarmhartige ijver te screenen als waarmee politiek verslaggevers de kleinste misstappen van ministers en parlementsleden op de voet volgen."

Goed, dat laatste moet je maar met een korrel zout (zo geen kilo) nemen maar ik vind dat van die financiële journalisten goed gezien.
Uiteraard komen kritische stemmen nooit in de krant, de kranten zijn verkocht aan diegenen die we bekritiseren. Al lang vind ik dat er naast dat zogenaamde financiële katern ook een sociaal katern in de krant moet komen. Over de strijd van de kleine man/vrouw, de afbraak van de solidariteit, wat de vakbond doet, wat er op de werkvloer aan de hand is, wat de mensen zonder papieren moeten doorstaan, de toestand in de gevangenissen, de diefstal van ons collectief bezit... maar daar zullen we, vrees ik, nog lang op moeten wachten want de eigenaars van het nieuws zijn daar uiteraard niet mee gediend.

Bovendien worden die persgroepen ook nog eens gesubsidieerd. Ze worden gesubsidieerd terwijl ze winst maken. We subsidiëren eigenlijk de dividenden van de aandeelhouders.

De piratenradio's werden eerst vrije radio's, die werden uiteindelijk allemaal in een bandbreedte-keurslijf gestoken en opgekocht door diezelfde machtsgroepen die de pers hebben opgekocht en draaien nu eenheidsworst. De eenheidsworst die binnen de pers ook al heeft toegeslagen. Binnenkort is enkel de titel van de gazet nog verschillend en een afwijkende mening zal niet meer gepubliceerd worden.

Mooie vrije pers hebben we.
En wat is er van mijn aandeel ten tijde van 'de redding van De Morgen' geworden?
Toen al genaaid.